Öngürlenin hayırlı ve olumlu olanına beklenti deriz. Çoğunlukla da umutla olmasını bekleriz. Ama öngörü olumsuz sonuçlanmaya yönelikse çoğunlukla olmasını istemeyiz ve sıkıntı duyarız.
Gayrimenkul piyasasında maalesef uzun zamandır üzerinde durduğumuz öngörü günümüzde gerçekleşiyor ve durgunluk olarak karşımıza çıkıyor. Olmasını isteediğimiz halde gerçekleşmesine engel olamadığımız bir piyasa. satıcı pozisyonlar artmış durumda. Alıcı potansiyeli ise oldukça az ve fırsatçı bir görünüm seyretmekte. O halde hareket kabilyeti azalmış, ani sarsınrıları olan bir piyasadan bahsdebiliriz. Tıpkı deprem uzmanlarının yaptığı yorumlar gibi, enerji yüklenimi fay hatlarında kırılmalara ve bunun sonucunda da sarsıntılar ortaya çıkabilir. Sarsıntıların şiddeti tamamıyla enerji potansiyelinin piyasa üzerinde yaratacağı etkinin kendisinden başkası değildir.
Ekonomi yöneticileri, piyasa karar vericileri enflasyon ve para politikaları hakkında ne kadar öngörü ve beklentiye sahip olduklarını dile getirseler bile ortaya çıkan sonuç gayrimenkul açısından alış-veriş ortamında durgunluğun yaşandığı gerçeğidir.Nakit piyasa faiz politikalarına bağlanmış durumda. Konut kredileri ise yüzsek faizler altında kalmakta. Çalışan ve hane gelirleri tasarruf yapacak seviyelerde değil. Doğal olarak konut ve ya gayrimenkul alımı kişiler tarafından istemeye istemeye arka plana itilmektedir. Hal böyleyken ülkenin ekonomik çarklarının dönmesini sağlayan gayrimenkul ve konut üretimi işlem germemekte bu da çarkların iyice yavaşlamasına yol açmaktadır.Bir müddet bu şekilde devam etmesi yönünde görüşler sunulmaktadır. Özellikle de 2026 yılına kadar bu bakış açısı projekte edildiğinin fark ediyoruz. Böylelikle ekonomik normalleşme ve enflasyon dengesinin gerçekleşmesi umut edilmektedir.
Ancak unutmayalım ki, iki yıl sonra normalleşecek bir piyasa ortamında dinamiklerden bir tanesi yani çalışan ve hane gelirler grubu iyice gayrimenkul, konut , barınma ve iş yerlerine acıkmış ve enerji yüklenmiş talepli olarak geleceklerdir. Bu durumda ekonomi yöneticileri ve piyasa sağlayıcıları olası bir faiz indirimi halinde veya bir maliyet azalması halinde, gelirlerin artış göstermesi halinde ilk yaşanacak olan talebin yeniden patlamasıdır. Bu da uzun zaman ve emek verilen ekonomiyi soğutma çabasının yeniden hararetlenmesi anlamına gelecektir..Bu kısım ekonomi yöneticilerin daha çok kafa yorması gereken bir konu oluyor.
Biz ise güncelde piyasanın hangi dinamiklerden dolayı yavaşladığını ve duruduğunu gözlemlemeye çalışalım. En popüler yanıtların başında gelen; nakit bankada yatıyor ve yüksek faizle nemalanıyor, bunun sonucunda alışveriş döngüsü yavaşlıyor. ikinci popüler yanıt ise orta direk yani sabit gelirli ve çalışanın gelirinin ancak yaşamsal döngüyü sağlamasına yettiği ve bunun sonunda gayrimenkul alımını hayal olarak görmeye başladığı yönündedir. Bir diğeri gayrimenkul fiyatlarının aşırı yükseldiğini, aşırı yükselmenin geriye ticari bir kar bırakmadığını bu yüzden yatırım aracı olmaktan çıktığı yönündedir. Bir başka yanıt ise aşırı üretim yapılan gayrimenkul alanı nüfus ile denge durumunun ilerisine geçmiş gibi.Bunun sonucunda da bir arz fazlası yaşanıyor bu da durgunluğa yol açıyor.
Tüm bunlardan hangisini ele alıp irdelersek haklı sebepler ve sağlam dayanaklara sahip olacaktır. İzaha çok açık bu konunun neticeleri ise toplamda durağanlık halini alacaktır.
Bu dönemlerde Emlakçılar için en zor olan alıcı bulmaktır.Alıcı potansiyeli yaratmak gerçekten gayrimenkul pazarlama sektöründe maharetli olanı belirginleştirir. Emlakçının ustalığı böyle zor zamanlarda ortaya çıkar. Bilinçli, sektör kültür ve uygulamalarına uygun işlem yürütenler bunu başaracaktır. Diğer yandan gayrimenkul sahiplerinin acil pozisyonlarında da biraz gerçekleşecektir.Ancak bu maharetten ziyade ihtiyaç kaynaklı olduğu için genel esnaflık kültürünü yansıtmayacaktır.
Durgunluk içinde, acil satışları pazarlamasını gerçekleştirmek meslek etik ve kurallarının götergesini yansıtacağı gibi, eflasyon ve ekonomik durgunluktaki alış veriş döngüyü sağlamaya destek olacak küçük katkılar halide olacaktır.